خودرو؛ موتور رشد تولیدات صنعتی

به گزارش مجله ویراپارس، گزارش فروردین ماه پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی نشان می دهد در فروردین امسال، شاخص تولید صنعتی رشدی 5/ 25 درصدی را نسبت به ماه مشابه در سال 99 تجربه کرده که بخش قابل توجه این رشد متعلق به صنعت خودرو است.

خودرو؛ موتور رشد تولیدات صنعتی

به گزارش گروه مالی خبرنگاران، خودرو بار دیگر موتور رشد تولیدات صنعتی کشور شد و این بار در نخستین ماه 1400. گزارش فروردین ماه پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی نشان می دهد در فروردین امسال، شاخص تولید صنعتی رشدی 5/ 25 درصدی را نسبت به ماه مشابه در سال 99 تجربه کرده که بخش قابل توجه این رشد در صنعت خودرو رخ داده است. در این رشد البته یک نکته بسیار مهم وجود دارد و آن، ضعف عدد پایه تولید در فروردین 99 است. در نخستین ماه سال گذشته، کشور با بحران شیوع ویروس کرونا روبرو شده بود و به دلیل اعمال تعطیلی های گسترده، تولید صنعتی افتی سنگین را به خود دید. در این بین، خودروسازان نیز تقریبا کل فروردین 99 را از دست دادند، چه آنکه نصف آن مشمول تعطیلات نوروزی شد و نصف دیگرش نیز به دلیل محدودیت های کرونایی از بین رفت. به همین دلیل تولید خودرو در فروردین 99 بسیار افت کرد و عدد ضعیفی را به ثبت رساند. اینکه شاخص تولید صنعتی در کشور به خصوص در حوزه خودرو، رشدی قابل توجه را در نخستین ماه 1400 تجربه کرده، بیشتر به دلیل پایین بودن عدد پایه تولید در فروردین 99 است. طبق آمار، تولید خودرو در کشور طی نخستین ماه امسال بالغ بر 118 درصد نسبت به فروردین سال گذشته رشد داشته است. اهمیت خودرو در رشد شاخص تولید صنعتی آنجا معین می شود که این شاخص، منهای تولیدات خودرویی عدد بسیار کمتری را در رشد نشان می دهد. طبق محاسبات پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، رشد کل شاخص تولید صنعتی در فروردین امسال، 5/ 25 درصد بوده و این در حالی است که اگر خودرو را از آن کنار بگذاریم، این شاخص به 9 درصد نزول می کند. خودرو در گذشته نیز اهمیت خود را در رشد شاخص کل تولید و همچنین رشد مالی نشان داده است. به عنوان مثال در جریان رشد مالی فصل نخست 93، صنعت خودرو بیشترین تاثیر را داشت و حتی از آن به عنوان موتور محرک رشد مالی نیز یاد شد. صنعت خودرو طی حدودا سه سال گذشته درگیر تحریم هایی سخت بود و در سال 97 افت سنگینی را تجربه کرد. خروج خودروسازان خارجی و مختل شدن فرایند تامین قطعات (به خصوص از خارج)، در کنار بروز بحران مالی، سبب شد تولید خودرو در کشور افتی نزدیک به 40 درصد را طی 97 و در مقایسه با 96 به ثبت برساند. در سال 98 اوضاع کمی بهتر شد و خودروسازان توانستند تولید خود را اندکی بالا ببرند، با این حال تیراژشان بسیار کمتر از 96 بود. بهبود فرایند تولید در 99 نیز ادامه یافت، هرچند باز هم به سطح 96 نرسید و امسال نیز قطعا این قله فتح نخواهد شد. در دوران تحریم، خودروسازان ماه های ابتدایی را با شوکی شدید پشت سر گذاشتند، اما در ادامه با پیدا کردن راه های جدید برای دور زدن تحریم، فرایند تامین قطعات بهبود یافت. در کنار آن، وزارت صمت نیز نهضت داخلی سازی را به راه انداخت و این موضوع نیز تا حدی توانست بر بهبود تولید اثر بگذارد. در حال حاضر نیز خودروسازان تا حد زیادی از شوک ها و چالش های تحریم (در بخش تامین قطعات) عبور کرده اند و بناست تا پایان سال بالغ بر یک میلیون و 250 هزار دستگاه محصول را به تولید برسانند.

با وجود آنکه خودروسازی کشور در فروردین 1400 و نسبت به ماه مشابه 99 با رشد بیش از دو برابری تولید روبرو بوده، همچنان از آمار سال 97 عقب است. درست است که کشور در سال 97 تحریم شد، اما تا اواسط اردیبهشت آن سال، توافق هسته ای و برجام همچنان پابرجا بود، بنابراین خودروسازی نیز چالش تامین قطعات و خروج شرکا را به خود نمی دید. از همین رو تولید خودرو در فروردین 97 عدد نسبتا بالایی را به ثبت رساند، تا جایی که خودروسازان امسال با وجود رشد 118 درصدی تیراژ نیز نتوانستند آن رکورد را بشکنند. طبق گزارش پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، تولید خودرو در فروردین امسال، 2/ 9 درصد کمتر از ماه مشابه در سال 97 بوده، اما از هر دو بازه زمانی فروردین 98 و فروردین 99 بیشتر است. طبق آمار، تولید خودروسازان در نخستین ماه امسال 8/ 75 درصد بیش از فروردین 98 و 5/ 118 بیش از فروردین 99 بوده است. در مقایسه با اسفند نیز تولید خودروسازان 23 درصد رشد را نشان می دهد.

انبار خودروسازان خلوت شد

در گزارش پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، اما موجودی انبار خودروسازان نیز طبق معمول مورد بررسی قرار گرفته است که اتفاقا در مقایسه با گذشته تغییراتی در آن به چشم می آید. طبق آنچه در گزارش این پژوهشکده آمده، در فروردین امسال، شاخص کل موجودی انبار شرکت های صنعتی، متاثر از تغییر قابل توجه استراتژی فروش خودروسازان بوده است. در واقع به دلیل آنکه فروش دو خودروساز بزرگ کشور (ایران خودرو و سایپا) رشد قابل توجهی داشته، درصد تغییر موجودی انبار آن ها عدد 9/ 63 درصد را به ثبت رسانده است. به زبان ساده تر، حدود 64 درصد از تولید خودروسازان بزرگ در فروردین، از موجودی انبار آن ها کم شده است. آمار های پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی نشان می دهند از مرداد تا اسفند سال گذشته، به طور متوسط در هر ماه 8/ 12 درصد از تولیدات خودروسازان به موجودی انبار آن ها اضافه می شد، با این حال به نظر می رسد با افزایش فروش در فروردین، بخشی از این موجودی روانه بازار شده است. طبق گزارش پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، شاخص تغییر در موجودی انبار خودروسازان در یک سال منتهی به فروردین 1400، حدود 6/ 2 درصد بوده است. این در حالی است که طی سه ماه منتهی به فروردین امسال، تغییرات در موجودی انبار خودروسازان عدد منفی 6/ 13 درصد را نشان می دهد. این عدد بدان معناست که 6/ 13 درصد از موجودی انبار خودروسازان طی سه ماه منتهی به فروردین 1400، راهی بازار شده است. در خود فروردین نیز نزدیک به 64 درصد از موجودی انبار خودروسازان راهی بازار شده که به نظر می رسد دلیل اصلی آن، تمرکز ویژه خودروسازان بر تکمیل محصولات ناقص شان در فروردین بوده است. محصولات ناقص، خودرو هایی هستند که به دلیل کسری قطعات راهی پارکینگ های خودروسازان می شوند و تا وقتی تکمیل کاری صورت نگیرد، امکان تجاری سازی نخواهند داشت. این پدیده معمولا در دوران تحریم ظهور می کند و یکی از دلایل اصلی کمتر بودن فروش خودروسازان نسبت به تولیدشان در این حدودا سه سال، همین موضوع است. خودروسازان، هم در فروردین سال گذشته و هم امسال (به شکلی ویژه تر و گسترده تر) تمرکز خود را روی تکمیل محصولات ناقص گذاشتند. حتی امسال برخی خودروسازان با گذشت چند روز از آغاز تعطیلات نوروزی، اقدام به تکمیل محصولات ناقص کردند تا آن ها را مهیای ورود به بازار کنند، بنابراین این اتفاق می تواند دلیل اصلی کاهش موجودی انبار خودروسازان در فروردین باشد. اما با وجود کاهش موجود انبار خودروسازان از ناحیه تکمیل خودرو های ناقص، همچنان دلیل دیگری برای انبار کردن خودرو ها وجود دارد و آن، قیمت گذاری دستوری است.

از آبان 99 به بعد، خودروسازان اجازه افزایش قیمت نداشتند، تا اینکه شورای رقابت چندی پیش مجوز جدیدی برای خودروسازان صادر و به آن ها اجازه داد کمتر از 9 درصد به قیمت خودرو های خود اضافه کنند. تا قبل از صدور این مجوز، خودروسازان بخشی از محصولات خود را با وجود اینکه کامل و آماده تجاری سازی بودند، عرضه نکردند تا زیان ناشی از فروش با قیمت دستوری را کنترل کنند، بنابراین در کنار پدیده خودرو های ناقص، دپوی عمدی محصولات (در واکنش به قیمت گذاری دستوری) نیز دیگر دلیل شلوغی انبار خودروسازان بود. در حال حاضر نیز هرچند با توجه صدور مجوز افزایش قیمت، فرایند عرضه برخی خودرو های دپویی به بازار آغاز شده، با این حال، چون قیمت های شورای رقابت از نظر خودروسازان بسیار کم است، آن ها همچنان از عرضه برخی محصولات به بازار خودداری می کنند، به امید آنکه مجوز افزایش قیمت جدیدی به دستشان برسد. این البته در حالی است که شورای رقابت اعلام کرده در نیمه نخست سال دیگر خبری از افزایش قیمت نخواهد بود.

غرق در زیان

با وجود آنکه صنعت خودرو در فروردین امسال در بخش تیراژ با رشد بسیار زیادی روبرو و موجودی انبارش نیز کاهش یافته، همچنان در حوزه سودآوری ضعف دارد. طبق گزارش پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، خودروسازی باز هم بدترین عملکرد را در سودآوری طی بازه های زمانی منتهی به فروردین 1400 داشته است. این موضوع دلایل مختلفی دارد که البته از دید بسیاری از کارشناسان و فعالان صنعت خودرو، ریشه اصلی اش در قیمت گذاری دستوری نهفته است. ادعای خودروسازان این است که به دلیل قیمت گذاری دستوری، آن ها مجبورند برخی محصولات خود را زیر قیمت تمام شده بفروشند، از همین رو هزینه های تولیدشان جبران نمی شود و زیان روی زیان می گذارند. طبق گزارش پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی از مجموع 36 شرکت مرتبط با خودروسازی و قطعه سازی (آن ها که در بورس هستند)، میزان سودآوری در دو بازه زمانی 6 ماه 99 و 9 ماه 99، به ترتیب منفی 6/ 5 و منفی 9/ 6 درصد بوده است. بر این اساس همچنین در مجموع سود خالص کل شرکت های این صنعت در دوره های اخیر منفی بوده است. البته گزارش ها نشان می دهند زیان شرکت های این صنعت در سال 98 و نسبت به سال قبل از آن، افت 54 درصدی داشته، با این حال رشد مثبت حاصل نشده است. به عبارت بهتر، صنعت خودرو در سال 98 زیان کمتری را متحمل شده، اما به سوددهی نرسیده است. در سال 99 نیز نه تنها باز هم سودی در کار نبوده، بلکه زیان خودروسازان افزایش یافته است. در واقع زیان این شرکت ها در 6 ماه و 9 ماه 99 نسبت به بازه های زمانی مشابه سال قبل بیشتر شده است. در گزارش منتشره، اما تعداد شرکت های زیان ده مربوط به صنعت خودرو نیز معین شده است. بر این اساس، در 6 ماه 99، 10 شرکت (بالغ بر 27 درصد) زیان ده بوده اند. این رقم در 9 ماه 99 کمی کمتر و حدودا 25 درصد بوده است.

منیع: دنیای اقتصاد

منبع: خبرگزاری دانشجو
انتشار: 20 خرداد 1400 بروزرسانی: 20 خرداد 1400 گردآورنده: virapars.ir شناسه مطلب: 1628

به "خودرو؛ موتور رشد تولیدات صنعتی" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "خودرو؛ موتور رشد تولیدات صنعتی"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید