توقف 5 روزه جنگ در شمال شرق سوریه، آیا ترکیه به اهدافش رسید؟ - مجله ویراپارس

در همین ارتباط گفته شده مایک پنس، معاون اول رئیس جمهور آمریکا و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه بر سر توقف موقت و تعلیق عملیات نظامی در شمال سوریه به مدت 120 ساعت (پنج روز) به توافق دست یافتند.

مفاد توافق آتش بس موقت

ترکیه و آمریکا بعد از اعلام این توافق، بیانیه ای مشترک به زبان انگلیسی صادر کردند که ترجمه متن کامل آن در زیر آمده است:

1- ترکیه و آمریکا بار دیگر بر روابط خود به عنوان اعضای مشترک ناتو تأکید می نمایند. آمریکا به نگرانی های امنیتی مشروع ترکیه در مرزهای جنوبی این کشور واقف است.

2- ترکیه و آمریکا توافق دارند که اوضاع میدانی به خصوص در شمال شرق سوریه ایجاب می نماید دو طرف همکاری های نزدیک تری بر پایه منافع مشترک داشته باشند.

3- ترکیه و آمریکا بر اساس درک خلل ناپذیر از اصل یکی برای همه و همه برای یکی همچنان به حراست از خاک و جمعیت کشورهای ناتو در برابر همه تهدیدها متعهد باقی می مانند.

4- دو کشور بار دیگر تعهد خود برای حفظ جان انسان ها، حقوق بشر و حراست از اجتماعات مذهبی و قومی را یادآور می شوند.

5- ترکیه و آمریکا به فعالیت های داعش زدایی در شمال سوریه متعهد هستند. این تعهد، همکاری در موارد مقتضی بر سر بازداشت گاه ها و بر سر گروه های مهاجرت نموده از مناطقِ سابقاً تحت کنترل داعش را شامل خواهد شد.

6- ترکیه و آمریکا توافق دارند که عملیات های مبارزه با تروریسم باید فقط تروریست ها و پناه گاه ها، صندلی ها، سلاح ها، خودروها، تجهیزات و محل اختفای آنها را هدف قرار دهد.

7- ترکیه تعهد خود را برای اطمینان یافتن از ایمنی و سلامت افراد ساکن در تمامی مراکز جمعیتی در مناطق امن تحت کنترل نیروهای ترکیه ابراز نموده و مجدداً تأکید کرد که نهایت احتیاط را برای اجتناب از آسیب رساندن به غیرنظامیان و زیرساخت های غیرنظامی به کار خواهد بست.

8- هر دو کشور بار دیگر بر تعهد خود به حفظ وحدت سیاسی و تمامیت ارضی سوریه و به روندِ سیاسیِ تحتِ رهبریِ سازمانِ ملل متحد، که هدف آن پایان دادن به بحران سوریه طبق قطعنامه شماره 2254 شورای امنیت سازمان ملل متحد است، تأکید کردند.

9- دو طرف توافق کردند وجود یک منطقه امن همچنان برای برطرف نگرانی های امنیتی ترکیه، شامل جمع آوری مجدد سلاح های سنگین ی.پ.گ و از کاراندازی استحکامات و دیگر مواضع رزمی آنها حائز اهمیت و کارکرد است.

10- منطقه امن در درجه اول توسط نیروهای مسلح ترکیه اجرایی خواهد شد و دو طرف همکاری خود را در تمامی ابعاد مربوط به اجرای آن افزایش خواهند داد.

11- ترکیه، برای امکان پذیر کردن عقب نشینی ی.پ.گ از منطقه امن ظرف مدت 120 ساعت، عملیات چشمه صلح را موقتاً متوقف خواهد نمود. عملیات چشمه صلح بعد از اتمام این عقب نشینی متوقف خواهد شد.

12- آمریکا توافق می نماید در زمان توقف عملیات چشمه صلح دنبال اعمال تحریم های بیشتر ذیلِ فرمان اجرایی مورخ 14 اکتبر 2019 نباشد. دولت آمریکا به منظور تأکید بر پیشرفت های در حال اجرا برای دستیابی به صلح و امنیت در سوریه طبق قطعنامه شماره 2254 شورای امنیت، با کنگره به نحو مقتضی همکاری و رایزنی خواهد نمود.

13. هر دو طرف به همکاری با یکدیگر برای اجرای تمامی اهداف مطرح شده در این بیانیه متعهد هستند.

ذوق زدگی ترامپ از توافق موقت و پاسخ اردوغان

توافق میان ترکیه و آمریکا بر سر توقف موقت جنگ در شمال شرق سوریه در جریان سفر هیئت آمریکایی به ترکیه اجرا شده است. دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در اولین واکنش به این آتش بس از اردوغان تشکر کرد و این توافق را نجات دهنده جان غیرنظامیان دانست.

ترامپ در اظهارات توئیتری خود که در واکنش به توافق بر سر توقف موقت جنگ در شمال سوریه اجرا شده، این توافق را باعث نجات جان هزارن غیرنظامی مطرح نمود و حال در مقابل اردوغان در واکنش به سخنان ترامپ گفته است که اگر ما بر تروریسم که بزرگترین دشمن بشریت است، غلبه کنیم، جان انسان های بیشتری نجات داده خواهد شد.

به گفته اردوغان، این کوشش مشترک، صلح و ثبات را در منطقه تقویت خواهد نمود.

مولودچاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه درباره توافق با آمریکا در ارتباط با توقف موقت جنگ در شمال سوریه گفت: ما آنچه را که تاکنون خواسته ایم با ریاست رئیس جمهور اردوغان در میدان جنگ به دست آورده ایم . توافق نامه اخیر با آمریکا درباره جمع آوری سلاح های سنگین وای پی جی YPG و از بین بردن مواضع و استحکامات این گروه در شمال سوریه است. توافق اخیر با آمریکا به معنای آتش بس در شمال سوریه نیست.

به گفته چاووش اغلو، نه تنها عقب نشینی گروه وای پی جی YPG ، بلکه خلع سلاح این گروه نیز با آمریکا مورد توافق قرار گرفته است و تاسیس منطقه امن به عمق 32 کیلومتری در داخل سوریه مورد نظر ترکیه است.

واکنش روسها

روسیه بامداد آدینه ( 26 مهرماه) به توافق آمریکا و ترکیه برای برقراری آتش بس در شمال سوریه واکنش نشان داد . کرملین درباره این توافق گفته است: ما منتظر دریافت جزئیات بیشتر از ترکیه درباره توافق این کشور با آمریکا در مورد شمال سوریه خواهیم ماند .

واکنش گوترش چه بود؟

آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد با استقبال از توافق ترکیه و آمریکا برای توقف موقت عملیات نظامی در شمال سوریه، در بیانیه ای گفت که از هر کوششی برای تنش زدایی در شمال سوریه و محافظت از غیرنظامیان استقبال می نماید.

در عین حال گوترش در بیاینه خود اضافه کرد که هنوز راه زیادی برای یافتن یک راه چاره موثر برای بحران سوریه باقی مانده است.

دمشق توافق را مبهم توصیف کرد

بثینه شعبان مشاور سیاسی و رسانه های بشار اسد رئیس جمهور سوریه به اعلام آتش بس و توقف حمله نظامی ترکیه در شمال سوریه واکنش نشان داد و گفت: توافق آمریکایی ترکیه ای مبهم است. اصطلاح منطقه امن درست نیست باید با این شرایط منطقه اشغالی را به کار ببرند. همه جهان مخالف حمله نظامی ترکیه به شمال سوریه بود. اردوغان مردی خطرناک و تجاوز گر است و باید با او مقابله کنیم. او تفکر اخوان المسلمین را در منطقه و اروپا رواج می دهد. از نظر ما اردوغان یک تجاوز گر است که به منطقه ما تجاوز نموده است. رابطه ما با دوستان و هم پیمانان ایرانی و روسی روزانه ادامه دارد و بین ما اعتماد کامل وجود دارد. اگر یاری ترکیه نبود این همه تروریست به سوریه نمی آمدند.به لیدنسی گراهام می گویم که ایران از همه اشتباهات آمریکا در منطقه به خوبی استفاده کرد .

او درباره احتمال جدایی نمودها گفت: نمی توانیم برای نمودها در شمال سوریه نمونه ای دیگر از کردستان عراق درست کنیم. بیشتر برادران کرد بخشی از ملت سوریه هستند. مردم بزرگ آنهایی هستند که از خاک و وطن خود محافظت می نمایند .

استقبال شدید نمودها از متارکه جنگ

مظلوم عبدی ، فرمانده ارشد نیروهای دموکراتیک سوریه در واکنش به توقف موقت جنگ گفت این توافق را خواهد پذیرفت و این توافق تازه ابتدای کار است، چون ترکیه به اهداف خود نخواهد رسید.

مظلوم عبدی فرمانده نیروهای قسد بیان نمود: ما آماده پایبندی به توافق هستیم. این توافق شامل منطقه ممتد میان راس العین در شمال حسکه و تل ابیض در شمال الرقه است. سرنوشت بقیه مناطق هنوز تعیین نشده است. آمریکا مسئول عدم تغییر بافت جمعیتی در منطقه و بازگشت ساکنان به خانه و کاشانه شان است.

آلدار خلیل از فرماندهان کُرد هم به خبرگزاری فرانسه گفت: ما از این توافق استقبال می کنیم اما نمودها در صورتی که هدف حمله قرار گیرند از خود دفاع خواهند کرد. رجب طیب اردوغان خواهان ورود به عمق 32 کیلومتری در سوریه است که ما قبلا آنرا رد نموده ایم.

به هر حال توافقی که حاصل شده، شنماینده و موقت است و باید دید تا کی دوام می آورد. اما صرف نظر از آنچه مقامات ترکیه به ویژه وزیر خارجه این کشور از تحقق اهداف این عملیات سخن گفته است؛ اما راه چاره در ماجراجویی نیست و حمله نظامی مسئله ای را حل نمی نماید. روی آوردن به توافق اضنه با دولت سوریه برای برقراری امنیت بهترین راه است.