همه چیز درباره لنف ادم - مجله ویراپارس

لنف ادم چیست؟

در یک کلام، تورم! هنگامی که سیستم لنفاوی شما به خوبی کار نمی نماید، معمولا به علت آسیب و یا حذف غدد لنفاوی، مایع اضافی در بافت شما ایجاد می شود.

لنف ادم اغلب عارضه جانبی درمان سرطان است و می تواند سالها بعد خود را نشان دهد.

در بیماری لنف ادم چه اتفاقی می افتد؟

سیستم لنفاوی بخشی از سیستم ایمنی بدن شما است. این سیستم مایعات را در بدن شما حرکت می دهد، ضایعات، باکتری ها و ویروس ها را جمع آوری می نماید. غدد لنفاوی شما مواد زائد را فیلتر می نمایند و آنها را از بدن پاک می نماید.

هنگامی که مسئله ای ایجاد می شود، مایع به بافت شما برمی شود. در بیشتر موارد، غدد لنفاوی شما دچار آسیب می شوند.

گاهی اوقات عروق مسدود می شوند. اما لنف ادم می تواند بدون علت روشنی نیز رخ دهد.

چه کسی ممکن است دچار این بیماری لنف ادم شود؟

بسیاری از افرادی که برای برداشتن غدد لنفاوی به منظور جلوگیری از توسعه سرطان پستان عمل جراحی انجام داده اند، یا سرطان خود را با جراحی یا اشعه درمان می نمایند، ممکن است دچار لنف ادم شوند.

مسن بودن، داشتن اضافه وزن، و یا داشتن آرتریت روماتوئید یا پسوریازیس احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند.

بعلاوه می توانید به خاطر عفونتی که هنگام سفر به بعضی از کشورهای گرمسیری داشته اید، دچار این شرایط شوید.

اختلالات نادر که در خانواده ها منتقل می شوند می توانند در بروز مشکل برای غدد و عروق در سیستم لنفاوی نیز تاثیر بگذارند. 1

علائم لنف ادم

ورم دست و پا بسته به اینکه چگونه شرایط بیماری پیشرفت کند، در سه مرحله به وجود می آید.

بسته به مرحله بیماری بعضی علائم تغییر می نمایند در حالی که بعضی دیگر تا اواخر بیماری ظاهر نمی شوند.

علائم لنف ادم شامل موارد زیر است:

تورم

از علائم اولیه لنف ادم، تورم در ناحیه ای است که مایع لنفاوی به درستی تخلیه نمی شود.

شایع ترین مکان های تورم، بخش هایی از بازوها یا پاها، از جمله انگشتان دست و پاست.

معمولا تنها یک اندام تحت تأثیر قرار می گیرد، اما ممکن است هر دو عضو نیز تجربه تورم داشته باشند.

در مرحله اول، تورم ملایم تر است و فقط در طول روز ظاهر می شود. در این مرحله اگر دست را روی پوست فشاردهید اثر آن باقی می ماند.

در مرحله دوم بیمار در ناحیه متورم احساس اسفنجی خواهد داشت.

درد

ورم دست و پا اغلب با درد تیرکشنده ناخوشایند و احساس سنگینی در اندام درگیر همراه است.

درد شدیدتر ممکن است نشان دهنده این واقعیت باشد که تورم شما ناشی از لنف ادم نیست.

پوست ضمخت و ضخیم

به محض ایجاد مایع، ناحیه آسیب دیده در برابر تمام پاتوژن های شناور یک واکنش ایمنی را تجربه می نماید.

این واکنش باعث ایجاد نوعی از بافت اسکار به نام فیبروز می شود. ایجاد فیبروز علاوه بر اینکه پوست ناحیه آسیب دیده را سخت، خشن وضخیم می کند، تخلیه مایع از ناحیه را حتی دشوارتر می نماید و به علت اکسیژن کمتر خون ممکن است با افزایش تورم، کاهش بهبودی زخم و کاهش حس ناحیه آسیب دیده همراه باشد. فیبروز در مرحله سوم بیماری رخ می دهد.

عفونت های مکرر

از نظر تئوری، لنف ادم به این معنی است که سیستم لنفاوی شما با ظرفیت طبیعی خود عمل نمی کند که باعث می شود شما کمتر قادر به مبارزه با عفونت ها و بیشتر در معرض تشدید بیماری های مکرر از جمله بیماری های تدریجی تر مانند آنفولانزا یا عفونت های ناگهانی مانند سلولیت باشید.

به ویژه شما باید منتظر مشاهده علائم لنفادنوپاتی باشید که یک عفونت باکتریایی رگ های لنفاوی است.

توجه داشته باشید که علائم به صورت یک رگه قرمز یا خارش خفیف روی اندام متورم بروز می نمایند.

انواع لنف ادم

لنف ادم اولیه

ایجاد شده به وسیله ژن های معیوب که بر رشد سیستم لنفاوی تاثیر می گذارند، اما نوع دیگر معمولا ً در دوران کودکی، نوجوانی، یا اوایل بزرگسالی ناشی از آسیب به سیستم لنفاوی یا مسائل حرکتی و جریان مایع در سیستم لنفاوی می شود ؛ این عارضه می تواند ناشی از معالجه سرطان ، عفونت ، جراحت ، التهاب عضو ، و یا فقدان حرکت عضو باشد.

گمان می رود که لنف ادم بیش از 200,000 نفر را در انگلستان تحت تاثیر قرار داده باشد. لنف ادم اولیه نادر است و تصور می شود در هر 6000 نفر حدود 1 نفر را تحت تاثیر قرار می دهد. لنف ادم ثانویه اما بسیار رایج است.

لنف ادم ثانویه

حدود 2 نفر را در هر 10 نفر مبتلا به سرطان پستان و 5 نفر را در 10 نفر مبتلا به سرطان vulval تحت تاثیر قرار می دهد.

حدود 3 نفر در هر 10 نفر مبتلا به سرطان پروستات دچار لنف ادم می شوند. افرادی که برای سرطان پوست در غدد لنفاوی در ناحیه کشاله ران مداوا می شوند نیز می توانند به لنف ادم مبتلا شوند. 2

روش های کنترل لنف ادم کدام­ اند؟

قبل از اقدام به کنترل لنف ادم باید مطمئن شوید که در رابطه با بیماری زمینه ای سرطان پستان مسئله ای وجود ندارد.

پزشک بیمار را از نظر احتمال وجود عفونت در بازو در نتیجه لنف ادم، عود تومور در زیربغل یا لخته شدن خون در وریدها یا ترومبوز آنالیز خواهد نمود و سپس می توان برای کنترل لنف ادم اقدام کرد.

در حال حاضر روش استاندارد درمانی توصیه شده از سوی انجمن­های بین المللی، روش احتقان زدائی کامل یا CDT می­باشد.

این روش کنترل لنف ادم شامل تخلیه لنفی با دست، مراقبت دقیق از پوست، بانداژ، ورزش و استفاده از آستین فشاری می باشد.

علاوه بر روش های درمانی استاندارد شده فوق، روش های مختلف دیگر نظیر: گرما درمانی، تحریکات الکتریکی، استفاده از امواج میکروویو، دارودرمانی و ... نیز مطرح شده اند. این درمان ها احتیاج به آنالیز و مطالعات بیشتر دارند و انجام آنها به طور معمول توصیه نشده است.

برای کنترل درد ناشی از لنف ادم چه باید کرد؟

در اغلب مواقع، برترین راه کنترل درد، کنترل لنف ادم است ولی اگر با کم شدن تورم، شدت درد شما کاهش نیابد داروی ضد درد با نظر پزشک معالج تجویز می شود.

نکات مهمی که بیمار می تواند برای پیشگیری و کنترل تورم لنفی انجام دهد عبارتند از:

در هر زمان ممکن، بازوی خود را در سطح بالاتر از سطح قلب قرار دهید و در موقع استراحت، عضو را به حالت آویزان قرار ندهید.

از حرکات چرخشی ناگهانی در ناحیه شانه که باعث حرکت مایع به قسمت انتهایی دست و یا آسیب عروق لنفاوی می­شود خودداری کنید.

در مواقع حساس مانند آشپزی یا باغبانی از دستکش محافظ بهره ببرید.

برای زدن موهای زیربغل و اندام مبتلا، از موبر برقی بهره ببرید.

موقع کوتاه کردن ناخن ها مواظب باشید تا گوشه­های ناخن خود را نگیرید.

هرگونه خراشی در روی پوست را ابتدا با آب و صابون شسته و در اسرع وقت با پزشک معالج خود تماس بگیرید.

از گرفتن فشار خون در عضو مبتلا و یا هرگونه تزریق در آن، پرهیز نمایید.

از تغییر حرارت ناگهانی پوست مانند استفاده از سونا خودداری کنید.

از زینت آلات و یا لباس تنگ که روی پوست جا بیاندازد استفاده نکنید.

از انگشتر و یا ساعت مچی در دست مبتلا حتی الامکان استفاده نکنید.

عضو مبتلا را از گزش حشرات حفاظت نمایید.

از باندهای کشی و آستین های کشی نامناسب استفاده نکنید.

از رژیم غذایی متعادل بهره ببرید. غذای کم نمک به همراه سبزیجات، میوه جات و آب فراوان توصیه می شود. گفتنی است که پروتئین مورد احتیاج بدن در گروه های سنی متفاوت فرق می نماید.

ورزش ها و فعالیت هایی را که تخلیه لنف عضو را تسریع می نمایند زیر نظر متخصصین مربوطه فرا گرفته و به طور منظم انجام دهید.

در فواصل منظم جهت ویزیت به پزشک مراجعه کنید.

عضو را از نظر افزایش مقدار مرتباً آنالیز کنید. در صورت کوچک ترین شکی به اختلاف حجم اندام ها، با پزشک خود تماس بگیرید.

به علایم عفونت شامل قرمزی، درد، گرمی، تورم و تب توجه کنید و به محض مشاهده هر علامت مشکوک دیگر، پزشک خود را در جریان بگذارید.

اگر قصد مسافرت با هواپیما را دارید بهتر است از آستین کشی بهره ببرید و یا با باندهای کم کش بانداژ کنید. 3

پی نوشت:

1.www.rastineh.com

2.www.asiaaximed.com

3.www.ibcrc.ir

منبع: راسخون