زیست روزمره زنان در دوره قاجار چگونه بوده است؟

به گزارش مجله ویراپارس، به گزارش خبرنگاران، گروه پژوهشی مطالعات زنان پژوهشکده مطالعات اجتماعی با همکاری پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، نشست تخصصی مجازی با عنوان یک روز در اندرونی، گذری بر زیست روزمره زنان در دوره قاجار را به صورت زنده (برخط) در صفحه اینستاگرام گروه پژوهشی مطالعات زنان برگزار کرد.

زیست روزمره زنان در دوره قاجار چگونه بوده است؟

با ما همراه باشید و درباره وبلاگ هیچکس بیشتر بدانید.

در این نشست نسیم خلیلی؛ تاریخ پژوه و داستان نویس، مهدی یساولی؛ پژوهشگر تاریخ و روزنامه نگار و طیبه عزت اللهی نژاد، دبیر علمی نشست و عضو هیأت علمی پژوهشکده هنر پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، برگزار حضور داشتند.

در ابتدای نشست مهدی یساولی پژوهشگر تاریخ و روزنامه نگار بحث خود را با عنوان گذری بر زیست روزمره زنان در دوره قاجار شروع کرد. وی گفت: زندگی زنان رجال معمولاً به بطالت و تجمل پرستی و با حالتی یکنواخت و بدون تنوع سپری می گردد. در زندگی آنها هیچ یک از سرگرمی هایی که برای ما فراهم است، مثل: مجالس پایکوبی، تئاتر، اپرا، میهمانی های مجلل، کنار دریا، مطالعه کتاب و سفر به پاریس و رم وجود ندارد، تا سیر زندگی آنها از یکنواختی بیرون بیاید.

سرگرمی های آنان، درست مثل مردهایشان در پرچانگی، شایعه سازی، بدگویی و تهمت به این و آن خلاصه می گردد. این توصیف لیدی مری شیل، همسر وزیرمختار انگلیس در میانه های دوره قاجار، در کتاب خاطرات لیدی شیل درباره روزمرگی های طبقه ای از زنان جامعه ایرانی در روزگار پیش از مشروطه، ما را به این پرسش می رساند که این دسته از زنان ایرانی و نیز دیگر زنان در بخش های گوناگون جامعه، روز و روزگار خود را چگونه می گذرانده اند؟

وی اضافه کرد: آیا به نشانه هایی در میان منابع تاریخی به ویژه گزارش های دنیاگردان می توان دست یافت که نشان دهد زنان جامعه ایران تا پیش از روزگار مشروطیت، یک بامداد تا شام، یک هفته، یک ماه و یک سال خود را چگونه به سرمی بردند؟ پاسخ به این پرسش ها با وجود منابع اندک، می تواند سیر دگرگونی زندگی زنان را در تاریخ ایران بیانگر باشد. دنیاگردان در سفرنامه های شان، درباره زنان ایرانی و روزگارشان بسیار نگاشته اند.

آن چه در این میانه اما بیش تر توجه آن ها را به خود می کشانده، ویژگی های فرهنگی- اجتماعی جامعه سنتی ایران در زمینه رفتار با زنان و صندلی آنان در مدار مردسالارانه جامعه ایران بوده است؛ آن دنیاگردان، بیش تر، پدیده هایی را دیده اند که برایشان تازگی داشته و دراین میانه، محدودیت های زنان بیش تر در قاب دیدگان شان نشسته است.

یساولی در خاتمه سخنانش تأکید کرد: از این دریچه اگر بخواهیم زندگی زن ایرانی را در روزگار یادشده توصیف کنیم، تصویری تیره به دست می آید که طبیعتاً همه واقعیت را نمی تواند بنمایاند. زنان در روزگار گذشته، هرچه هم زندگی سخت و دایره سنت ها برایشان تنگ بوده باشد، باز اعضایی از جامعه به شمار می آمده اند که در سیر گذر روزگار نقش داشته اند. توجه به این مسئله، ما را در دست یابی به گذران روزگار و زندگی روزمره آنان کمک خواهد داد.

در ادامه این نشست مجازی، نسیم خلیلی در مقدمه ای معطوف به اهمیت و ظرافت های منبع شناسی در تاریخ مردم از ادبیات داستانی به عنوان منابع کمتر مورد توجه قرارگرفته در عرصه پژوهش تاریخ اجتماعی نام برد و به ادله ای که سندیت تاریخی شماری از این منابع را تأیید می نمایند و به آثاری از این دست و فکت های تاریخی نهفته در آنها اشاره نمود تا بستری برای پرداختن به بحث اصلی خویش پیرامون واکاوی زیست زنان فرودوست با اتکا به دو منبع ادبیات داستانی مربوط به بازه زمانی پسامشروطه و پیشاکودتا را فراهم کند.؛

آثاری که خلیلی در بحث خود به آنها اشاره نمود دختر رعیت م . به آذین و تهران مخوف مشفق کاظمی بودند.

خلیلی در کتاب دختر رعیت به دنبال داده ها و مستنداتی درباره زیست و روزمرگی ها و آسیب شناسی زندگی زنان خدمت کار و تأثیر بحران های گفتمان سیاسی بر آن بود و در اثر دومی، یعنی تهران مخوف که آن را روایتی حول محور مسائل و روان شناسی اجتماعی پسامشروطه معرفی کرد، در پی سیر و چرایی سرنوشت و روحیات جمعی و دنیا بینی فواحش به عنوان فراموش شده ترین زنان فرودست در تاریخ اجتماعی بود.

وی در طول ارائه خود کوشید ضمن اثبات اهمیت و سندیت تاریخی منابع ادبیات داستانی (به طور عام و این دو کتاب به طور خاص) به اهمیت واکاوی زندگی مغفول مانده زنان فرودست در تاریخ معاصر بپردازد.

منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران
انتشار: 4 بهمن 1399 بروزرسانی: 4 بهمن 1399 گردآورنده: virapars.ir شناسه مطلب: 1374

به "زیست روزمره زنان در دوره قاجار چگونه بوده است؟" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "زیست روزمره زنان در دوره قاجار چگونه بوده است؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید