چه کسانی از ادامه وضع نابسامان نمایش خانگی سود می برند؟ - مجله ویراپارس

گروه فرهنگ و هنر خبرنگاران: عباس اسماعیل گل؛ صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی؛ عبارتی که 5 سالی از معین شرایط وضع آن توسط رهبر انقلاب می گذرد و همچنان محل بحث و نزاع میان نهادهای ذیربط و خودذیربط پندار است. رهبری در شهریور 1394 طی ابلاغیه ای مسئولیت صدور مجوز تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی و نظارت بر آن را منحصراً بر عهده سازمان صداوسیما گذاشتند. با وجود صراحت موجود در متن ابلاغیه و استناد آن به اصول قانون اساسی، دولت و دستگاه های زیرمجموعه آن که به نحوی با فضای مجازی مرتبط بودند، در این سال ها تلاش کردند تا با تفسیر به رأی و توسل به لطایف الحیل همچنان به عنوان یکی از ذی نفعان و متولیان اصلی در زمینه صوت و تصویر فراگیر شناخته شوند.

در سال های قبل و پیش از یکپارچه شدن امر مدیریت فضای مجازی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئول صدور پروانه برای نمایش ویدئویی ویژه شبکه نمایش خانگی بود. همانطور که از این عنوان برمی آید، وزارت ارشاد مسئولیت داشت تا صرفاً برای فیلم ها و سریال هایی که به صورت سی دی و دی وی دی به بازار می آمدند، پروانه نمایش صادر کند. این یعنی برای سایر انواع برنامه ها و پلتفرم های دیگر هیچ گونه تصمیم گیری نشده بود و حیطه اختیارات وزارت ارشاد نیز از این فراتر نمی رفت.

همه این اقدامات خارج از چارچوب قانون در حالی رخ داده اند که سازمان تنظیم مقررات رسانه های فضای مجازی در ایران (ساترا) از زمان ابلاغیه رهبری مبنی بر انحصار اختیارات فوق به صداوسیما، به صورت رسمی در تلاش برای تنظیم گری رسانه ای در فضای مجازی بوده و تا به امروز اقدامات مثبت و قابل توجهی در زمینه تنظیم مقررات، صدور مجوز و نظارت بر این رسانه ها انجام داده است. سازمان های تنظیم گر رسانه در بسیاری از کشورهای جهان به مثابه یکی از ارکان اصلی مدیریت رسانه و به عنوان نهادهایی برای تعدیل قدرت، ارائه تسهیلات به ارائه دهندگان سرویس ها و نظارت هوشمند بر محتواهای ارائه شده فعالیت می کنند. در ایران نیز هرچند در نگاه اول انحصار صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی در اختیار سازمان صداوسیما مقداری ناخوشایند به نظر برسد، اما با نگاهی دقیق تر می توان دریافت که قرارگرفتن سرویس های ارائه دهنده محتوا در فضای مجازی ذیل یک چتر تنظیم گر واحد و نه محدودکننده و دست و پاگیر می تواند از طرفی یک فضای پویا برای رقابت میان ارائه دهندگان سرویس ها ایجاد و از طرف دیگر امکان دسترسی کاربران به محتوای مد نظر خود را از هرجهت تسهیل کند.

اما این خاتمه کار نبود و روز گذشته سازمان سینمایی اعلام کرد به یک برنامه ترکیبی در حوزه صوت و تصویر فراگیر مجوز داده است. همان روز سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در بیانیه ای که برای رسانه ها ارسال کرد، مجوز صادره از سازمان سینمایی وزارت ارشاد را غیر معتبر دانست و به تولید کنندگان توصیه کرد برای تولید و پخش آثار شبه تلویزیونی و برنامه های ترکیبی به این سازمان مراجعه کنند.

این مسأله موجب شد تا تصور ابهام آمیزی درباره متولی صدور مجوز برنامه های صوت و تصویر فراگیر به ذهن متبادر شود. به همین دلیل سراغ یکی از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس رفتیم تا نگاه قانونگذاران را در این خصوص جویا شویم.

احمد راستینه کننده شهرکرد و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در این خصوص به خبرنگار فرهنگی خبرنگاران گفت: حوزه فرهنگ در کشور، یک حوزه حاکمیتی محسوب میشود و باید تلاش کرد آنجه نیاز واقعی اقشار مختلف جامعه است درحوزه فرهنگ به درستی به تولید برسد تا محصولات با کیفیت به مخاطبان عرضه شود.

وی در ادامه گفت: برای مباحاثی همچون تولید فیلم سینمایی، سریال و برنامه در قالب نمایش خانگی نیازمند یک نظارت جدی بر سطح کیفی آثار هستیم که این نظارت به یک ترکیبی مبتنی بر فرهنگ ایرانی و اسلامی منجر شود که در نتیجه شاهد تولید آثاری باشیم که در راستای ترویج سبک زندگی ایرانی، اسلامی قدم بردارد.

عضو کمیسیون فرنگی مجلس شرح داد: اینکه نظارت بر تولیدات نمایش خانگی به صداوسیما واگذار شود قطعا در حوزه نظارت بر آثار نمایشی کشور به یکچارچی فرهنگی خواهیم رسید و کمکی بزرگ برای رسیدن به سلامت بخشی تولیدات نمایش خانگی محسوب میشود.

این کننده مجلس در ادامه به درخواستی از مسئولین صداوسیما بسنده کرد و گفت: کمیسیون فرهنگی مجلس به طور جدی از مسئولین صداوسیما انتظار دارد از هنرمندان واقعی و دغدغه مند حوزه فرهنگ، هنر و رسانه که از عناصر موثر فرهنگی کشور هستند، حمایت های لازم را به عمل آورند که در نتیجه این اقدامات حمایتی صداوسیما به ارتقای سطح کیفی و کمی آثار نمایش خانگی و توسعه آن منجر شود.

وی در خاتمه گفت: همانطور که گفته شد، حوزه فرهنگی کشور، یک حوزه حاکمیتی است و نمی توانیم به بهانه اینکه انحصاری به جود می آید، مسئولیت نظارتی را از رسانه ملی سلب کنیم و فضا را در اختیار کسانی قرار دهیم که به تولید آثار مغایر با سبک زندگی ایرانی، اسلامی بپردازند،