روشی برای کاهش بذر علف های هرز در خاک - مجله ویراپارس

به گزارش خبرنگاران، با توجه به رشد روزافزون جمعیت و احتیاج به فراوری محصولات غذایی بیشتر، لزوم استفاده بهینه از منابع در دسترس، روزبه روز بیشتر می گردد. علف های هرز از عوامل مهم تأثیرگذار بر کاهش عملکرد محصولات و جلوگیری از استفاده بهینه از منابع هستند، عواملی که باید در مزرعه کنترل شوند. یکی از راه های مدیریت علف های هرز، به کارگیری روش های مکانیکی مانند طراحی شیاربازکن در راستای کاهش سبز شدن علف های هرز است.

امروزه شیاربازکن های تیغه باریک به صورت وسیع در جهان و به ویژه استرالیا در سیستم های کشت موسوم به بی خاک ورزی برای قرار دادن بذر و کود در داخل خاک استفاده می شوند. این شیاربازکن های تیغه باریک اغلب باعث افزایش به هم خوردگی خاک و پرتاب خاک به خارج از شیار می شوند که کاهش کیفیت کاشت را در روش بی خاک ورزی پایین می آورند. بعضی از مشکلات گزارش گردیده بر اثر پرتاب خاک عبارت اند از افزایش ارتفاع خاک قرارگرفته روی بذر در شیار جانبی، افزایش سبز شدن بذر علف های هرز و افت رطوبت خاک. همچنین اگر قبل از کاشت سموم از علف کش استفاده گردد، افزایش پرتاب خاک می تواند سموم را به داخل شیار جانبی منتقل کند و از سبز شدن محصول بکاهد.

با توجه به این موضوعات، پژوهشگرانی از مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس در یک تحقیق، تأثیر شکل هندسی شیاربازکن بر بانک بذر علف های هرز یا همان ذخیره بذر علف های هرز در خاک را مورد آنالیز قرار داده اند.

به گفته پژوهشگران فوق، تحقیقات قبلی روی تأثیر شیاربازکن بر حرکت خاک، عمدتاً در مخزن خاک انجام گرفته است. بنابراین احتیاج بوده است تا تأثیر هندسی شیاربازکن بر بانک بذر علف های هرز در مزرعه نیز مورد آنالیز قرار گیرد.

این تحقیق در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زرقان فارس اجرا گردیده است. در این پژوهش، مواردی چون شیاربازکن کج ساق، شیاربازکن تیغه باریک با زاویهٔ تمایل 53 و 90 درجه، شیاربازکن دیسکی، پنجه غازی و گاوآهن برگردان دار آزمایش گردیده اند. همچنین در این تحقیق عمق قرارگیری علف های هرز اندازه گیری گردیده است.

نتایج آنالیز های محققین فوق نشان می دهد که شکل هندسی شیاربازکن بر جابه جایی بذر علف های هرز، تأثیر قابل توجهی دارد.

بر اساس این نتایج، شیاربازکن کج ساق به ترتیب با حدود 27 و 7 درصد، بیشترین و کمترین درصد بذر علف های هرز را در لایه سطحی و عمقی خاک به جای می گذارد. درحالی که گاوآهن برگردان دار با حدود 13 و 15 درصد کمترین و بیشترین درصد توزیع بذر علف های هرز را در لایه سطحی و عمقی خاک به خود اختصاص داده است.

دکتر علی اکبر صلح جو، استادیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس و همکارانش دراین باره می گویند: این نتایج نشان می دهد که شیاربازکن کج ساق، می تواند با کاهش جابه جایی عمودی بذر علف های هرز در خاک و همچنین کاهش انتقال بذرهای قرار گرفته در سطح خاک به عمق خاک، موجب کاهش بانک بذر علف های هرز در درازمدت گردد.

این محققان اعتقاد دارند: نتایج پژوهش نشان می دهند که شکل هندسی شیار بازکن، بر جابه جایی بذر علف های هرز در خاک مؤثر است. شیاربازکن کج ساق، با توجه به طراحی آن، قابلیت کاهش جابه جایی عمودی خاک و کاهش به هم خوردگی خاک را دارد. بنابراین، این ابزار مفید، یعنی شیار بازکن کج ساق، می تواند برای کاهش بانک بذر علف های هرز و کنترل بهتر این گیاهان مزاحم، مورد استفاده کشاورزان قرار گیرد.

از این پژوهش مفید، مقاله ای علمی پژوهشی به رشته تحریر درآمده که نشریه تحقیقات سامانه ها و مکانیزاسیون کشاورزی وابسته به موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی به انتشار آن پرداخته است.