مراقبت های پس از سزارین - مجله ویراپارس

مراقبت های پس از سزارین

فتگو با دکتر ابوالفضل مهدی زاده، متخصص بیماری های زنان

امروزه آمار سزارین در میان زنان باردار افزایش یافته و بسیاری از مادران تصور می نمایند که با انجام این نوع زایمان دیگر درد شدید زایمان طبیعی را تجربه نمی نمایند، در حالی که این طور نیست و بعد از سزارین هم عوارضی وجود دارد که برای حل آنها باید نکاتی را بدانید. با دکتر ابوالفضل مهدی زاده، متخصص زنان و زایمان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، درباره این زایمان و مراقبت های پس از آن مصاحبه نموده ایم که در ذیل می خوانید.

آقای دکتر! مراقبت های پس از سزارین در بیمارستان چگونه است؟

به طور معمول بیمارانی که تحت جراحی سزارین قرار می گیرند تا 2 روز بعد از جراحی در بیمارستان می مانند و این بستگی به شرایط آنها و نظر پزشک دارد. پرستار در ابتدا هر ساعت یک بار طبق دستورپزشک به بیمار سر می زند و شرایط مادر را کنترل می نماید. علایم حیاتی چک می گردد. شکم لمس می گردد تا اندازه سفتی رحم معین گردد. بعلاوه اندازه خو ن ریزی کنترل شده و به اطلاع پزشک می رسد. ممکن است مادر دارای ترشحات خونی از واژن باشد که اولین بار که از جا برمی خیزد میزان زیادی از این ترشحات خونی دفع شوند که 3 تا 4 روز اول به رنگ قرمز روشن است. نحوه سرفه کردن و تمرینات تنفسی به مادر آموزش داده می گردد تا مایعات جمع شده در ریه ها تخلیه گردد. این امر در صورتی که بی هوشی شما از نوع عمومی بوده باشد بسیار حایز اهمیت است. دقت کنید که هنگام سرفه (و هم عطسه و خنده) دست ها یا یک بالش کوچک را روی شکم بگذارید. اگر همه چیز نرمال باشد، سرم و سوند ادراری در عرض 12 ساعت پس از جراحی برداشته خواهد شد.

تا چه مدت پس از عمل سزارین مادر نباید چیزی بخورد؟

برحسب تشخیص پزشک 12 تا 24 ساعت ناشتا بودن ضروری است. در روز اول به دلیل نفخ و تجمع گاز در شکم بهتر است از مایعات استفاده شده و تا دو روز غذای سبک تر مصرف گردد. از آنجا که حرکات روده بعد از جراحی کند می گردد، گاز در روده تجمع می یابد. حرکت کردن و راه رفتن به سیستم گوارش یاری می نماید تا مجددا فعالیت خود را از سرگیرد. اگر ناراحتی مادر زیاد باشد و یا تهوع و عدم دفع گاز داشته باشد، باید به وسیله پزشک معالج معاینه گردد.

مصرف مسکن، چطور؟ خطر دارد؟

پس از سزارین شما هم مثل زایمان طبیعی با در آغوش گرفتن فرزندتان احساس سرخوشی و در عین حال خستگی خواهید داشت ولی هم زمان زخمی هم روی شکم دارید و در دوره نقاهت پس از یک جراحی شکمی عظیم هستید. اگر برای سزارین تحت بی هوشی عمومی قرار گرفته اید احتیاج به مسکن دارید. ممکن است بلافاصله پس از جراحی به شما داروهای مسکن تزریقی تجویز گردد. ممکن است هر چند ساعت داروی ضددرد به صورت تزریق یا شیاف دریافت کنید. درهیچ شرایطی از اینکه درخواست مسکن کنید، خجالت نکشید.هر چه بیشتر صبر کنید، کنترل درد مشکل تر می گردد. به علاوه، هر چه راحت تر و آرام تر باشید، شیر دادن و به راه افتادن برای خودتان آسان تر خواهد بود ولی اگر به روش موضعی اپیدورال سزارین شده اید معمولا کاتتر اپیدورال به پمپ مسکن متصل است و تا 24 ساعت بعد از سزارین کاملا بدون درد خواهید بود و سپس کاتتر خارج خواهد شد. معمولا احتیاجی به آنتی بیوتیک ندارید، مگر اینکه پزشک معالج تجویز نموده باشد.

از چه زمانی مادر می تواند حمام کند؟

پس از مرخص شدن می توانید برحسب نظر جراح حمام کنید. اگر از پانسمان های ضدآب استفاده نموده اید اصولا احتیاجی به پانسمان مجدد در محل برش ندارید، اما نکته مهم بعد از حمام کردن خشک کردن محل عمل است که می توانید با سشوار محل را کاملا خشک کنید. بسیاری از پزشکان بر این موضوع توافق دارند که حمام کردن پس از سزارین مسئله ای ندارد و حتی می تواند آثار آرام بخشی هم داشته باشد. آب گرم می تواند ترمیم ناحیه زخم و تورم را بهتر کند. حمام کردن بعلاوه خستگی و تنش را از شما دور می نماید اما ممکن است پزشک تشخیص دهد که حمام کردن تا زخم شکمی بهتر نشده حتی تا یک هفته به تاخیر بیفتد. در این مورد حتما نظر پزشک تان را بپرسید.

در اولین روزهای پس از سزارین باید انتظار چه مشکلاتی را داشت؟

ممکن است بلافاصله پس از جراحی احساس گیجی و تهوع داشته باشید که این تهوع حتی ممکن است 48 ساعت هم طول بکشد ولی اگر همراه با بی حالی و سرگیجه مداوم بود باید به پزشک ارجاع دهید. بعضی مادران ممکن است احساس خارش بدن را داشته باشند، مخصوصا آنهایی که به وسیله اپی دورال یا اسپینال بی حسی دریافت نموده اند. در این صورت باید به پزشک اطلاع دهید تا داروی ضدخارش برای تان تجویز کند.

سزارین مانع شیردهی مادر نیست؟

نه! همچون سایر مادرانی که طبیعی زایمان نموده اند، مادرانی که سزارین نموده اند هم می توانند خودشان به فرزندشان شیر بدهند؛ مگر اینکه پزشک، این کار را منع نموده باشد. یعنی به دلایلی مادر داروی خاصی دریافت می نماید که در شیر او ترشح می گردد. در این صورت هم مادر باید شیرش را بدوشد تا فرآیند فراوری شیر در او متوقف نگردد. اگر مانعی برای شیردهی نباشد، از پرستار بخواهید که به شما آموزش دهد چگونه در شرایط خوابیده به پهلو به نوزاد شیر دهید.

چرا جای سزارین معمولا دردناک است؟

مادران باید به خاطر داشته باشند که سزارین یک عمل جراحی عظیم شکم است. بنابراین احساس درد در محل برش سزارین معمولی است. محل برش ممکن است کمی برآمده و برجسته بوده و از رنگ پوست تان تیره تر باشد. عطسه، سرفه یا سایر فعالیت هایی که در محل شکم فشار ایجاد نماید، در روزهای اول دردناک خواهد بود ولی روز به روز و رفته رفته بهتر خواهید شد. برای کاهش درد مادر باید دو طرف محل عمل را با دست یا بالش یا پتو نگه دارد تا درد او هنگام سرفه کردن کمتر گردد.

مادر از چه زمانی می تواند از تخت بیرون بیاید؟

معمولا در روز جراحی و روز بعد از آن به مادر توصیه می گردد که از تخت خارج گردد. هنگامی که در تخت هستید، با حرکت دادن و کشیدن ساق ها و چرخاندن مچ پا خون را در ساق پا به جریان بیندازید. در روز بعد از عمل باید با یاری همسرتان یا پرستار چند بار در اتاق قدم بزنید. این امر به گردش خون در بدن یاری می نماید، از تنبلی روده ها می کاهد و خطر لخته شدنه خون را در ساق پا کاهش می دهد. در ابتدا ممکن است حتی رفتن به دستشویی غیرممکن به نظر برسد ولی حرکت کردن در بهبود شما اهمیت خاصی دارد. می توانید برنامه راه رفتن را طوری تنظیم کنید که پس از دریافت مسکن باشد تا درد کمتری احساس کنید.

زمان مراجعه به پزشک بعد از ترخیص از بیمارستان بهتر است چه موقع باشد؟

احتمالا در عرض 7 تا 10 روز بعد مادر باید به پزشک مراجعه کند ولی چنانچه دراین مدت هر مورد غیرطبیعی داشت باید به پزشک خود حتما اطلاع دهد.

منبع:www.salamat.com

منبع: راسخون